Mùa đông là vụ phụ nhưng nếu áp dụng đúng kỹ thuật trồng trọt, đây có thể là nguồn thu nhập chính cho nhiều nông dân. Dưới đây là các kỹ thuật cơ bản đối với hai loại cây trồng chính trong vụ đông: bắp cải và cà chua.
1. Cây bắp cải
Cây bắp cải có nguồn gốc từ loài cải bắp dại dọc bờ biển nước Anh và Tây Nam châu Âu. Hạt bắp cải phát triển tốt nhất ở nhiệt độ từ 18 – 20 độ C và phát triển mạnh mẽ ở nhiệt độ 15 – 18 độ C. Bắp cải có ba loại chính: bắp cải trắng, bắp cải đỏ và bắp cải xoăn. Các giống bắp cải phổ biến hiện nay gồm CB26, CB1, Hà Nội (Phù Đổng), Sa Pa, Lạng Sơn, Bắc Hà, KK Cross, KY Cross, NS Cross.
Yêu cầu về đất và dinh dưỡng
Bắp cải có thể trồng trên nhiều loại đất nhưng thích hợp nhất là đất thịt nhẹ, cát pha, hoặc đất phù sa trung tính có pH từ 6 – 6,5 và hàm lượng hữu cơ trên 1,5%. Độ ẩm đất thích hợp từ 75 – 85%, trong khi độ ẩm không khí cần đạt từ 80 – 90%. Nếu độ ẩm đất trên 90% kéo dài 3 – 5 ngày sẽ khiến rễ cây bị nhiễm độc.
Bắp cải cần lượng đạm và kali cao gấp 2 – 3 lần so với lân. Hàm lượng dinh dưỡng tính theo chất khô trong lá bọc ngoài bắp ở giai đoạn đã thành bắp là: 3,3% Nitơ (N), 0,5% Photpho (P), 3,1% Kali (K), 0,4% Magie (Mg), 1,6% Canxi (Ca), 0,2% Lưu huỳnh (S), 19 ppm Sắt (Fe), 10 ppm Mangan (Mn), 9 ppm Kẽm (Zn), 5 ppm Đồng (Cu), 17 ppm Bo (B), 2 ppm Molybdenum (Mo).
Thời vụ và kỹ thuật trồng
- Vùng cao như Đà Lạt, Sa Pa, Bắc Hà, Tam Đảo có thể trồng bắp cải quanh năm.
- Vùng đồng bằng Bắc Bộ, miền Trung và Tây Nguyên: Trồng vào vụ đông xuân.
Ba vụ trồng chính:
- Vụ sớm: Gieo cuối tháng 7, trồng cuối tháng 8, thu hoạch tháng 11 – 12.
- Vụ chính: Gieo tháng 9 – 10, trồng từ giữa tháng 10 đến hết tháng 11, thu hoạch tháng 1 – 2 năm sau.
- Vụ muộn: Gieo tháng 11, trồng giữa tháng 12, thu hoạch tháng 2 – 3 năm sau.
Kỹ thuật làm đất: Làm đất và lên luống rộng 1 – 1,2 m, luống cao 15 – 20 cm. Cây trồng cách cây 35 – 50 cm tùy giống bắp nhỏ hay to, mật độ khoảng 28 – 40 nghìn cây/ha. Sau khi trồng, tưới đủ nước cho cây bén rễ.
Bón phân:
- Bón lót: Phân chuồng 14-20 tấn/ha, NPK-S*M1 5.10.3-8: 500 – 610 kg/ha.
- Bón thúc lần 1: NPK-SM1 12.5.10-14 hoặc NPK-SM1 10.5.10-5: 360 – 500 kg/ha.
- Bón thúc lần 2: NPK-SM1 12.5.10-14 hoặc NPK-SM1 10.5.10-5: 610 – 690 kg/ha.
2. Cây cà chua
Cà chua là cây thân thảo, mọng nước, có nguồn gốc từ Peru và được thuần hóa ở Mexico. Cà chua sinh trưởng tốt nhất khi nhiệt độ không khí từ 18 – 29 độ C. Tuy nhiên, nếu nhiệt độ ban ngày vượt quá 32 độ C hoặc dưới 10 độ C, hoa có thể rụng hoặc không đậu quả. Nhiệt độ lý tưởng cho cà chua là 21 – 24 độ C.
Cà chua có hai dạng sinh trưởng: vô hạn và hữu hạn. Dạng sinh trưởng hữu hạn thường được trồng trong sản xuất trên đồng ruộng, trong khi dạng sinh trưởng vô hạn được sử dụng trong các vườn nhà hoặc nhà kính.
Yêu cầu về đất và dinh dưỡng
Cà chua có thể trồng trên nhiều loại đất, nhưng đất phù sa trung tính với pH từ 6 – 7 là lý tưởng. Cà chua yêu cầu lượng kali gấp 5 – 6 lần và lượng đạm gấp 3,5 – 4 lần so với lân. Để tạo thành 1 tấn quả, cà chua lấy đi từ đất 4,48 kg N, 1,19 kg P2O5, 7,33 kg K2O, 0,24 kg MgO và 2,02 kg CaO.
Thời vụ và kỹ thuật trồng
- Vùng đồng bằng sông Hồng: Vụ đông xuân.
- Vùng cao như Đà Lạt, Sa Pa, Bắc Hà, Tam Đảo: Trồng cà chua quanh năm.
Ba vụ trồng chính:
- Vụ sớm: Gieo cuối tháng 7 đầu tháng 8, trồng tháng 8 – 9, thu hoạch tháng 10 – 12.
- Vụ chính: Gieo tháng 9 – 10, trồng tháng 11, thu hoạch tháng 2 – 3 năm sau.
- Vụ muộn: Gieo tháng 11, trồng tháng 12, thu hoạch tháng 3 – 4 năm sau.
Kỹ thuật làm đất: Làm đất và lên luống rộng 0,9 – 1,0 m, cao 20 – 30 cm (vụ sớm hoặc vụ xuân hè lên luống cao 25 – 40 cm). Mật độ trồng đối với cà chua sinh trưởng hữu hạn là 30 – 39 nghìn cây/ha, với cà chua sinh trưởng vô hạn là 24 – 25 nghìn cây/ha.
Bón phân:
- Bón lót: Phân chuồng 14 – 20 tấn/ha, NPK-S*M1 5.10.3-8: 500 – 610 kg/ha.
- Bón thúc lần 1: NPK-S*M1 12.5.10-14 hoặc NPK-S 10.5.10-5: 610 – 690 kg/ha.
- Bón thúc lần 2: NPK-S*M1 12.5.10-14 hoặc NPK-S 10.5.10-5: 500 – 610 kg/ha.
Kết luận
Với kỹ thuật trồng đúng cách và áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, cây bắp cải và cà chua có thể trở thành nguồn thu nhập chính trong mùa đông. Việc lựa chọn giống cây trồng phù hợp và chăm sóc đúng cách sẽ giúp nông dân đạt năng suất cao, chất lượng tốt và lợi nhuận bền vững.
