Làm gì để chuẩn bị cho mùa khô ở Tây Nguyên sắp tới?

Hiện tại đang là tháng 8, giai đoạn cao điểm mùa mưa tại Tây Nguyên. Thế nhưng đã có những chủ vườn, rẫy cà phê, sầu riêng đã ráo riết chuẩn bị cho mùa khô ở Tây Nguyên năm sau. Cùng tìm hiểu xem họ chuẩn bị gì cho mùa mưa năm sau và tại sao cần phải chuẩn bị thật tốt cho cây trồng vào mùa khô nhé!

Mùa khô ở Tây Nguyên có gì đáng lo ngại?

Tháng 8 ở Tây Nguyên đang là giữa mùa mưa. Mưa đều, cây xanh tốt, hồ đập đầy nước. Nhưng đây cũng là thời điểm thích hợp nhất để chuẩn bị cho mùa khô sắp tới.

Tây Nguyên có hai mùa rõ rệt. Mùa mưa kéo dài từ tháng 5 đến tháng 10. Mùa khô bắt đầu từ tháng 11 đến khoảng tháng 4 năm sau. Khi bước sang mùa khô, thời tiết nắng gắt, gió nhiều, độ ẩm thấp. Đây là giai đoạn thử thách lớn cho nông nghiệp.

Mùa khô kéo dài và có thể khắc nghiệt. Những vấn đề phổ biến:

• Thiếu nước hồ, giếng, kênh mương khiến nguồn cấp phục vụ tưới bị suy giảm. Nhiều vùng đã ghi nhận hồ chứa cạn sớm, làm gián đoạn lịch tưới.

• Cây cà phê, sầu riêng, chuối dễ stress nước: lá vàng, rụng hoa, giảm năng suất. Các đợt hạn kéo dài gây thiệt hại hàng nghìn ha.

• Độ ẩm đất giảm, cấu trúc đất xốp hơn, khả năng giữ phân và dinh dưỡng giảm — khiến cây khó hấp thụ.

Những rủi ro này không chỉ ảnh hưởng tới năng suất năm đó mà còn làm yếu cây, ảnh hưởng vụ mùa tiếp theo.

Tầm quan trọng của tưới tiêu đúng cách trong mùa khô

Tưới mùa khô ở Tây Nguyên không chỉ giữ cây sống. Đây là yếu tố quyết định năng suất và chất lượng. Tưới đúng lúc giúp cây ra hoa tập trung, thụ phấn tốt, giữ quả non. Đặc biệt với cà phê và sầu riêng, giai đoạn ra hoa quyết định sản lượng cả vụ.

Thiếu nước thời kỳ nuôi quả dẫn tới quả nhỏ, hạt lép, múi sầu riêng kém chất lượng. Chuối thiếu nước dễ rách buồng, quả sượng. Tưới hợp lý giúp tiết kiệm chi phí. Không lãng phí nước, giảm công lao động, tiết kiệm nhiên liệu cho máy bơm. Đây là lợi ích lâu dài mà chúng ta phải chuẩn bị sớm cho giai đoạn mùa khô ở Tây Nguyên.

Tưới tiêu mùa khô không chỉ là “tưới cho cây không chết” mà còn:

• Duy trì quá trình sinh lý: tưới đúng lúc giúp cây ra hoa tập trung, thụ phấn tốt, giữ quả non. Đặc biệt quan trọng với cà phê và sầu riêng.

• Bảo toàn năng suất và chất lượng: thiếu nước thời kỳ ra hoa/nuôi quả dẫn đến tỷ lệ rụng cao, hạt/ trái kém chất lượng.

• Tiết kiệm chi phí dài hạn: tưới chính xác theo nhu cầu giúp giảm hao hụt nước, giảm chi phí nhân công và nhiên liệu khi dùng hệ bơm.

Vì vậy, lập kế hoạch tưới trước mùa khô ở Tây Nguyên hay bất cứ đâu là việc cần làm sớm — kiểm tra nguồn nước, cơ sở hạ tầng, thiết bị tưới và phương án dự phòng.

Vì sao nên nghĩ tới hệ thống tưới tự động?

Mùa khô ở Tây Nguyên làm cho nguồn nước tưới trở nên khan hiếm. Bởi vì hồ chứa nước bị cạn, nhu cầu tưới rất  nhiều. Việc sử dụng hệ thống tưới tự động giúp đem lại nhiều hiệu quả:

• Tiết kiệm nước: tưới chính xác theo lịch và theo cảm biến giảm lãng phí.

• Tiết kiệm nhân công: điều khiển từ xa, lịch tự động tránh phải canh gác tưới ngày đêm.

• Ổn định nguồn nước cho cây: tưới đều, tránh bỏ sót mỗi gốc.

• Mở rộng dễ dàng: phù hợp cho vườn terraced, vùng đồi núi như nhiều diện tích cà phê Tây Nguyên.

Nhiều nghiên cứu và thực tế triển khai cho thấy hệ tưới phun mưa hoặc nhỏ giọt đúng kỹ thuật giúp duy trì năng suất và kiểm soát tốt hơn trong giai đoạn khô hạn.

Chuẩn bị cụ thể cho rẫy trồng lớn

Đánh giá nguồn nước

Ngay trong mùa mưa, cần kiểm tra hồ, giếng, bể chứa. Đo mực nước, ước lượng lượng nước có thể dùng suốt mùa khô.

Nạo vét hồ, làm sạch bể chứa. Loại bỏ bùn, rác, rong rêu để tăng dung tích và lưu thông nước.

Nếu có điều kiện, tích nước cuối mùa mưa. Có thể che phủ hồ để giảm bốc hơi.

Bảo dưỡng hệ thống tưới

Kiểm tra máy bơm, đường ống, van và bộ lọc. Thay mới những phần hỏng.

Gia cố ống, khớp nối để tránh rò rỉ. Xử lý ngay các điểm thất thoát nước.

Nếu đã có hệ thống tưới tự động, kiểm tra pin, cảm biến, bộ điều khiển. Đảm bảo thiết bị hoạt động trơn tru khi mùa khô đến.

Lập kế hoạch tưới theo cây trồng

Mỗi loại cây có nhu cầu nước khác nhau. Cà phê cần tưới đúng thời điểm để kích thích ra hoa đồng loạt và nuôi quả. Thường cần lượng nước lớn ở giai đoạn đầu mùa khô.

Sầu riêng cần duy trì độ ẩm liên tục ở tầng rễ. Đặc biệt quan trọng khi phân hóa mầm hoa và nuôi trái.Chuối cần độ ẩm ổn định quanh năm. Thiếu nước khiến quả nhỏ, dễ sượng hoặc rách buồng.

Giữ ẩm cho đất

Phủ gốc bằng rơm, vỏ cà phê, cỏ khô hoặc mùn cưa. Lớp phủ này giảm bay hơi và giữ ẩm lâu hơn. Kết hợp trồng cây che bóng tạm ở khu vực trống. Giảm nhiệt độ đất, hạn chế mất nước.

Đầu tư hệ thống tưới tiết kiệm nước

Mùa khô ở Tây Nguyên, nước là tài nguyên quý. Hệ thống tưới nhỏ giọt hoặc phun mưa cục bộ giúp cung cấp nước chính xác, giảm lãng phí. Với địa hình đồi dốc, xa điện, nên chọn giải pháp điều khiển van bằng năng lượng mặt trời. Giúp tưới tự động mà không phụ thuộc vào nguồn điện lưới.

HT-01 Pro – Giải pháp tưới mùa khô đem lại hiệu quả cao

AgriHT đã phát triển bộ tưới tự động HT-01 Pro phù hợp đặc thù Tây Nguyên. Đây là giải pháp dành cho vườn cà phê, sầu riêng, chuối ở khu vực đồi dốc, xa điện.

Van điều khiển không dây chạy bằng năng lượng mặt trời. Không cần kéo dây điện, lắp đặt nhanh chóng, mở rộng dễ dàng.

Điều khiển linh hoạt. Có thể lập lịch tưới, chia khu, kết nối cảm biến độ ẩm để tưới đúng nhu cầu thực tế.

Thiết kế chống nước, hoạt động bền bỉ dưới nắng gắt. Có tùy chọn kết nối 4G cho vùng không có Wi-Fi.

Hỗ trợ mở rộng cho diện tích vài ha đến hàng chục ha. Tương thích nhiều loại béc phun, đầu nhỏ giọt.

Ứng dụng thực tế: HT‑01 Pro đã được AgriHT lắp đặt tại các mô hình ở Đắk Lắk và nhiều vườn cà phê, cho kết quả tiết kiệm nước và giảm công lao động so với phương pháp tưới truyền thống.

Kết luận

Mùa khô ở Tây Nguyên là thách thức nhưng có thể quản lý được nếu chuẩn bị sớm, tối ưu nguồn nước và áp dụng tưới tự động thông minh. Với điều kiện địa hình rộng, đồi dốc và nhiều khu không có điện, giải pháp van không dây năng lượng mặt trời như HT‑01 Pro của AgriHT là lựa chọn phù hợp: lắp đặt linh hoạt, tiết kiệm nhân công, tưới chính xác theo nhu cầu cây trồng — giúp bảo vệ năng suất cà phê, sầu riêng, chuối trong mùa khô ở Tây Nguyên.