Bộ lọc tưới tự động – Giải pháp bảo vệ hệ thống tưới hiệu quả nhất

Bộ lọc tưới tự động luôn là thiết bị không thể thiếu trong bất kỳ hệ thống tưới tự động nào. Đây chính là “lá chắn” giúp loại bỏ cặn bẩn, rác, rong rêu trong nước, đảm bảo đường ống và đầu tưới hoạt động ổn định. Nếu bỏ qua khâu lọc, hệ thống sẽ nhanh chóng gặp tình trạng tắc nghẽn, hỏng béc và giảm hiệu suất tưới.

Bộ lọc tưới tự động là gì?

Bộ lọc tưới tự động là thiết bị gắn trên đường ống tưới, có chức năng lọc sạch nước trước khi dẫn đến các béc phun, dây nhỏ giọt hoặc đầu tưới. Nguồn nước trong nông nghiệp thường lấy từ ao hồ, sông suối, giếng khoan… vốn chứa nhiều tạp chất. Nếu không qua lọc, những hạt cát, rác, rong rêu sẽ làm tắc lỗ nhỏ giọt, giảm lưu lượng, thậm chí gây hỏng cả hệ thống.

Bộ lọc được thiết kế với nhiều dạng khác nhau, từ lọc lưới đơn giản đến lọc đĩa, lọc cát hay lọc ly tâm. Mỗi loại có ưu điểm riêng, phù hợp với từng quy mô và chất lượng nguồn nước. Trong đó, lọc chữ Y và lọc chữ T là hai dạng thiết kế được dùng phổ biến nhất vì dễ lắp đặt và vệ sinh.

Tác dụng của bộ lọc tưới tự động

Việc lắp đặt bộ lọc trong hệ thống tưới mang lại nhiều lợi ích thiết thực:

• Ngăn ngừa tắc nghẽn: Bảo vệ đầu nhỏ giọt và béc phun mưa, vốn có lỗ thoát nước rất nhỏ.

• Kéo dài tuổi thọ hệ thống: Ống tưới, van điện, cảm biến ít bị hỏng do cặn bẩn.

• Đảm bảo phân bón tan hoàn toàn: Khi kết hợp châm phân, bộ lọc giữ lại hạt chưa tan, tránh làm tắc nghẽn.

• Ổn định lưu lượng nước: Cây trồng nhận đủ lượng nước cần thiết, đồng đều hơn.

• Tiết kiệm chi phí bảo trì: Giảm công vệ sinh béc, hạn chế thay thế thiết bị.

Có thể nói, bộ lọc tưới tự động chính là “trái tim phụ trợ” của hệ thống tưới thông minh, đảm bảo toàn bộ mạng lưới vận hành bền vững và hiệu quả.

Các loại bộ lọc tưới tự động phổ biến

Trên thị trường hiện nay, bộ lọc tưới tự động có nhiều loại, phân biệt dựa trên cấu tạo và nguyên lý hoạt động. Mỗi loại thích hợp cho một điều kiện nguồn nước khác nhau. 

Bộ lọc lưới (Screen Filter)

Một trong những loại cơ bản và phổ biến nhất là bộ lọc lưới. Bộ lọc lưới có cấu tạo đơn giản, bên trong chứa một lớp lưới bằng nhựa hoặc thép không gỉ. Khi nước chảy qua, các hạt cát và cặn thô sẽ bị giữ lại. 

• Ưu điểm: Giá rẻ, dễ lắp đặt, thay thế.

• Nhược điểm: Dễ tắc khi gặp rong rêu.

Bộ lọc đĩa (Disc Filter)

Một loại khác cao cấp hơn là bộ lọc đĩa. Lọc đĩa được cấu tạo từ nhiều đĩa nhựa có rãnh nhỏ li ti xếp chồng lên nhau. Khi nước đi qua, những khe rãnh này sẽ giữ lại các hạt cặn hữu cơ, rong rêu và tảo. So với lọc lưới, lọc đĩa lọc sạch hơn nhiều và tuổi thọ cũng cao hơn. Chính vì khả năng lọc tốt, lọc đĩa thường được ứng dụng trong hệ thống nhỏ giọt và tưới phun mưa ở các trang trại nông nghiệp công nghệ cao.

• Ưu điểm: Lọc tốt rong rêu, tuổi thọ cao.

• Nhược điểm: Cần rửa ngược hoặc tháo rửa thường xuyên.

Bộ lọc cát (Sand Filter/Media Filter)

Đối với những nguồn nước nhiều hữu cơ như ao hồ, sông suối, bộ lọc cát là lựa chọn thích hợp. Lọc cát hoạt động nhờ một lớp cát thạch anh hoặc sỏi, nước đi qua sẽ bị giữ lại hầu hết tảo, rêu và chất hữu cơ.

• Ưu điểm: Hiệu quả với nước ao hồ, nhiều hữu cơ.

• Nhược điểm: Cồng kềnh, tốn diện tích.

Bộ lọc ly tâm (Hydrocyclone Filter)

• Đặc điểm: Dựa vào lực xoáy ly tâm để tách cát, sỏi, hạt nặng khỏi nước.

• Ưu điểm: Không cần vật liệu lọc, ít bảo trì, bền.

• Nhược điểm: Không lọc được rong rêu, hữu cơ; thường phải kết hợp với lọc khác.

• Ứng dụng: Nước giếng khoan nhiều cát, thường dùng trước lọc lưới hoặc lọc đĩa.

Bộ lọc tự rửa ngược (Automatic Backwash Filter)

• Đặc điểm: Có cơ chế tự động xả ngược khi bị bẩn, không cần tháo rửa thủ công.

• Ưu điểm: Tiết kiệm công lao động, phù hợp hệ thống tưới tự động quy mô lớn.

• Nhược điểm: Chi phí cao, cần nguồn nước ổn định để vận hành.

• Ứng dụng: Trang trại công nghệ cao, hệ thống nhà màng, nhà kính.

Bộ lọc chữ Y và bộ lọc chữ T

Ngoài cách phân loại theo nguyên lý hoạt động, bộ lọc tưới tự động còn được chia theo hình dáng thiết kế, phổ biến nhất là dạng chữ Y và chữ T. Lọc chữ Y có hình dáng giống chữ Y, nước đi qua thân chính rồi chảy vào buồng lọc đặt nghiêng. Bên trong có thể là lõi lưới hoặc lõi đĩa. Ưu điểm của lọc chữ Y là nhỏ gọn, dễ lắp đặt ở nhiều vị trí khác nhau, kể cả đường ống hẹp. Một số mẫu còn có van xả đáy, giúp vệ sinh nhanh mà không cần tháo rời. Tuy nhiên, với những hệ thống lớn, lọc chữ Y khó vệ sinh hơn lọc chữ T.

Ngược lại, lọc chữ T có cấu trúc giống chữ T, trong đó phần ngang chứa lõi lọc còn nước đi thẳng qua ống chính. Nhờ thiết kế này, việc tháo rửa dễ dàng hơn, cửa vệ sinh rộng và thuận tiện cho bảo trì. Lọc chữ T thường có kích thước lớn hơn lọc chữ Y, thích hợp cho hệ thống tưới công suất cao hoặc nông trại quy mô lớn. Điểm hạn chế của lọc chữ T là cồng kềnh, chiếm diện tích và khó lắp ở nơi không gian hẹp.

Nếu so sánh, có thể thấy lọc chữ Y phù hợp cho hệ thống tưới nhỏ và vừa nhờ thiết kế gọn nhẹ, trong khi lọc chữ T lại tối ưu hơn cho trang trại lớn cần lưu lượng nước cao và vệ sinh thường xuyên.

Lưu ý khi sử dụng bộ lọc tưới tự động

Để bộ lọc tưới tự động hoạt động bền bỉ, người dùng cần chú ý một số vấn đề. Trước hết là lựa chọn đúng kích thước và lưu lượng tương thích với hệ thống. Bộ lọc quá nhỏ sẽ nhanh tắc và giảm áp lực nước, trong khi bộ lọc quá lớn lại tốn chi phí không cần thiết. Vị trí lắp đặt cũng quan trọng, nên đặt ở nơi dễ tháo rửa và gần nguồn nước để lọc ngay từ đầu.

Trong quá trình sử dụng, cần theo dõi áp suất trước và sau lọc. Nếu chênh lệch áp suất lớn, đó là dấu hiệu bộ lọc đã bẩn và cần vệ sinh. Với lọc lưới và lọc đĩa, nên rửa định kỳ bằng nước sạch, trong khi lọc cát cần xả ngược thường xuyên để duy trì khả năng lọc. Đối với lọc tự động, người dùng nên kiểm tra định kỳ hệ thống van xả để đảm bảo hoạt động ổn định.

Nên chọn bộ lọc tưới tự động nào?

Việc chọn bộ lọc tưới tự động phụ thuộc vào nguồn nước và quy mô canh tác. Nếu sử dụng nước máy hoặc giếng khoan sạch, chỉ cần lọc lưới hoặc lọc chữ Y là đủ. Nếu nước giếng khoan chứa nhiều cát, bộ lọc ly tâm kết hợp với lọc lưới hoặc đĩa sẽ hiệu quả hơn. Trong trường hợp nguồn nước lấy từ ao hồ có nhiều tảo và rong rêu, bộ lọc cát đi kèm với lọc đĩa là lựa chọn tối ưu.

Hệ thống nhỏ giọt công nghệ cao nên dùng lọc đĩa hoặc lọc tự rửa ngược để đảm bảo độ sạch tuyệt đối. Với những trang trại quy mô lớn, nơi yêu cầu lưu lượng nước cao, lọc chữ T hoặc hệ thống lọc nhiều tầng là phương án an toàn nhất.