Tiết trời cuối thu Hà Nội, giữa đầm sen, lá đang khô rạc đi trong cái nắng hanh, những người thợ đào củ sen ngâm mình dùng vòi bơm cao áp sục xuống bùn để củ sen long ra rồi bỏ vào khay.
Trồng hoa sen lấy củ – Mô hình chuyển đổi cây trồng hiệu quả
Anh Vương Đắc Lộc, người làng So, xã Cộng Hòa (huyện Quốc Oai, TP Hà Nội) chính là chủ nhân của khu đầm sen rộng 10ha này. Ít ai ngờ trước đây nó vốn là một cánh đồng hoang cỏ lác cao ngang ngực người, không hề có đường có lối, bà con thả vịt, thả trâu đến mất cả bờ, cả mương nên anh phải đổ tiền, đổ của ra mà đào đắp lại, rải thêm sỏi đá để ô tô có thể ra vào được.
Thuê được 20ha đất nhưng năm đầu anh Lộc chỉ cải tạo được 10ha rồi xin tham gia vào mô hình trồng sen theo hướng đa giá trị theo chương trình khuyến nông. Trong quá trình đó, anh được sự giúp đỡ về kỹ thuật trực tiếp của PGS.TS Đặng Văn Đông – Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Rau quả (Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam).
Có 8 giống sen được cấy xuống đầm, loại cánh kép chuyên hoa như pink, super, ruby, lady, quan âm…, loại chuyên hạt như sen mặt lồi. Vụ đầu, do trồng muộn lại gặp cơn bão lịch sử Yagi gây ngập lụt nhiều ngày khiến cho hoa và hạt đều bị ảnh hưởng khá nặng, anh chỉ bán được xấp xỉ 100 triệu đồng. Tuy nhiên củ sen bên dưới bùn lại không mấy bị tác động của bão nên giờ đang cho thu đều đều, sản lượng mỗi ngày khoảng 1 tấn, giá bán từ 30 – 40.000đ/kg loại 1; 20 – 25.000đ/kg loại 2 cho các chợ đầu mối, chợ dân sinh.
Trồng hoa sen hữu cơ, liệu có đơn giản?
Theo anh Lộc, nếu sản xuất theo hướng hữu cơ thì hoa sen rất dễ làm vì là cây có sức chống chịu rất tốt, chỉ bị bọ trĩ và bệnh thán thư. Mặt trên của lá sen không dễ dàng bám dính thuốc, mà bệnh thì lại ở mặt dưới nên chế phẩm sinh học dùng để phun phải có độ thẩm thấu tốt và kỹ thuật phun drone (thiết bị bay điều khiển từ xa) phải đảm bảo thuốc thốc xuống cả bên dưới mới cho hiệu quả.
Anh dùng chính phân giun quế trang trại tự nuôi bằng sản phẩm dư thừa của làng nghề miến dong làng So quê mình để bón cho sen. Đó là loại phân hữu cơ rất sạch nhưng giá thành lại khá rẻ, giúp cho cây hoa sen thêm cứng cáp, hoa đẹp, củ to, lớp bùn bên dưới lại tơi xốp, dễ dàng khi khai thác củ. Đây cũng là một cơ hội khá rộng mở cho các nhà máy chế biến phân bón hữu cơ để thương mại hóa.
Thu hoạch hoa sen thành phẩm
Sen có hai sản phẩm chính là hoa và củ. Hoa sen là loài hoa đặc trưng của Việt Nam. Vì thế, hoa thành phẩm cũng rất có giá trị trên thị trường. Bán hoa tươi không hết có thể chế biến chúng thành toner (nước cất) dùng để chăm sóc da, làm rượu sen. Củ thì ngoài bán tươi cho các chợ đầu mối anh đang thử nghiệm sơ chế, thái lát rồi sấy lạnh, chế biến thành tinh bột sen.
Trên thị trường, tinh bột sen đang có giá gần 1 triệu đồng/kg và bắt đầu thu hút sự quan tâm của người tiêu dùng bởi có tính thanh nhiệt và đặc biệt có tinh bột kháng – một dạng tinh bột không thể tiêu hóa được trong ruột non. Từ tinh bột sen, có thể kết hợp với đặc sản địa phương là miến So để tạo ra dòng miến sen vô cùng độc đáo, lần đầu tiên xuất hiện trên thị trường. Ngoài ra, lá sen hay thân sen cũng có rất nhiều tiềm năng kinh tế.
Tổng kết
Hoa sen không chỉ là loài quốc hoa của Việt Nam, mà giờ đây, trồng hoa sen còn là một mô hình nông nghiệp nhiều tiềm năng, đem lại nguồn lợi kinh tế lớn cho người nông dân Việt Nam. Mặc dù mô hình này chưa được phổ biến và chúng ta chưa khai thác triệt để các nguồn lợi từ hoa sen. Nhưng hi vọng trong tương lai, mô hình này sẽ được chú trọng đầu tư và mở rộng để những sản phẩm chất lượng từ bông hoa sen Việt Nam có thể vươn tầm quốc tế.
———————————-
Hotline: 038.243.8882 (Mr Triệu)
Địa chỉ: Tòa C7, Đại học Bách Khoa, Hai Bà Trưng, Hà Nội
