Ở miền Bắc Việt Nam, điều kiện khí hậu mùa đông dài và lạnh lại là một trong những hạn chế lớn đối với việc nuôi trồng thủy sản. Thông thường, các ao nuôi ở miền Bắc sẽ ngừng sản xuất trong mùa đông, chỉ nuôi một số loài truyền thống như cá mè, trắm, trôi và chép. Tuy nhiên, nuôi tôm thẻ chân trắng vào mùa đông ở miền Bắc vẫn là một thách thức lớn do nhiệt độ thấp hơn ngưỡng phát triển thích hợp của loài này, vốn có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới Nam Mỹ. Tôm thẻ chân trắng có ngưỡng chịu lạnh ở mức nhiệt độ tối thiểu 12°C và sẽ ngừng ăn khi nhiệt độ giảm xuống dưới 18°C. Vì vậy, việc nuôi tôm trong mùa đông đòi hỏi kỹ thuật cao, nhưng nếu thành công, giá tôm vào dịp cuối năm và Tết Nguyên Đán sẽ đem lại lợi nhuận lớn cho người nuôi.
1. Thiết kế hệ thống
Hệ thống nuôi tôm bao gồm các hạng mục chính như ao lắng thô, ao lắng tinh, ao nuôi, và các công trình phụ trợ:
- Ao lắng thô: Được sử dụng để trữ và làm sạch nước tự nhiên. Ao này cần có độ sâu từ 2-3 mét và chiếm khoảng 20% tổng diện tích khu nuôi.
- Ao lắng tinh: Được lót bạt và lấy nước từ ao lắng thô qua ống lọc, chuẩn bị nước cho ao nuôi.
- Ao nuôi: Được lót bạt đáy và có hệ thống cung cấp oxy và quạt nước, đồng thời có hệ thống siphon để loại bỏ bùn và chất thải. Ao nuôi chiếm khoảng 30% tổng diện tích khu nuôi và cần thiết kế mái che để duy trì nhiệt độ trong mùa đông.
- Hệ thống oxy đáy và quạt nước: Tùy theo mật độ nuôi, cần bố trí hệ thống quạt và oxy đáy sao cho phù hợp để đảm bảo chất lượng nước và hàm lượng oxy hòa tan.
- Khu chứa chất thải và các công trình phụ trợ: Đảm bảo chất thải được xử lý đúng quy chuẩn trước khi thải ra môi trường.
2. Vận hành hệ thống nuôi
- Lấy nước và xử lý nước: Nước được lấy vào ao lắng thô, sau đó xử lý hóa chất để diệt rong, hầu, hà. Nước sau đó được chuyển sang ao lắng tinh và xử lý bằng chlorine, thuốc tím và EDTA để đạt các chỉ tiêu môi trường cần thiết trước khi đưa vào ao nuôi.
- Lựa chọn và thả tôm giống: Chọn giống tôm PL10 từ các cơ sở uy tín, đảm bảo an toàn sinh học. Thả giống vào sáng sớm hoặc chiều muộn để tránh tôm bị sốc nhiệt, mật độ nuôi có thể dao động từ 150-250 con/m².
- Cho tôm ăn và quản lý ao nuôi: Trong tháng đầu tiên, tôm được cho ăn theo tỷ lệ tăng dần, kiểm soát thức ăn thông qua các phương pháp như đặt vó hoặc nhá để căn chỉnh lượng thức ăn theo nhu cầu thực tế của tôm. Chăm sóc kỹ lưỡng giúp tôm tăng trưởng tốt và hạn chế việc dư thừa thức ăn gây ô nhiễm nước.
3. Chăm sóc và xử lý môi trường
Quản lý chất lượng nước là yếu tố quan trọng trong nuôi tôm mùa đông, bao gồm kiểm soát độ pH, độ kiềm, oxy hòa tan, và các loại khí độc. Hàng ngày cần siphon để loại bỏ chất thải trong ao và duy trì chỉ số môi trường trong ngưỡng thích hợp.
4. Lưu ý khi nuôi tôm qua mùa đông
- Sử dụng vi sinh trong xử lý nước: Vào mùa đông, vi sinh thường hoạt động kém hiệu quả do nhiệt độ thấp. Thay vào đó, cần thiết kế hệ thống xi phông để gom chất thải ra khỏi ao nuôi.
- Kiểm soát khí độc NO2: Do thời gian nuôi kéo dài vào mùa đông, NO2 dễ hình thành trong ao nuôi, cần xử lý bằng cách thay nước hoặc trung hòa hóa chất thích hợp.
- Thay nước và tôm lột vỏ không cứng: Thay nước mùa đông cần cẩn trọng, chỉ thay lượng nhỏ và làm ấm nước trước khi đưa vào ao để tránh làm tôm bị sốc. Nếu tôm lột không cứng vỏ, có thể điều chỉnh bằng cách tăng độ kiềm trong ao.
Việc nuôi tôm thẻ chân trắng vào mùa đông đòi hỏi người nuôi có kiến thức và quy trình chăm sóc kỹ lưỡng, cùng với hệ thống thiết bị hỗ trợ phù hợp. Sản phẩm thức ăn Hi-Tom của De Heus đã được nghiên cứu để giúp tôm khỏe mạnh và tăng trưởng tốt ngay cả trong mùa đông, mang lại lợi nhuận cao cho người nuôi.
